An ninh mạng là gì? Đó là một quá trình bảo vệ dữ liệu mạng và các ứng dụng phần mềm mang tính chất mật thiết khỏi các cuộc tấn công mạng. Cùng với sự phát triển của ngành công nghệ thông tin, lĩnh vực an ninh mạng cũng phát triển song song để bảo vệ các nguồn tài nguyên, hệ thống và các dữ liệu đã được mã hóa. Trong chuyên mục bài viết ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về an ninh mạng và những vấn đề liên quan đến nó.
An ninh mạng là gì?
Đây là một thuật ngữ mang ý nghĩa rất rộng trong thế giới kỹ thuật số hay công nghệ thông tin. Tuy nhiên mọi người có thể hiểu được thuật ngữ an ninh mạng thông qua 3 khái niệm cơ bản CIA Triad được viết tắt từ các chữ confidential (tính bảo mật), integrity (tính toàn vẹn) và availability (tính khả dụng).
Tính bảo mật (confidential)
Đó là quy trình quy định quyền truy cập thông tin dành cho một số thành viên nhất định, nhằm hạn chế những thông tin nhạy cảm lọt vào tay các tin tặc, hacker. Người dùng Internet có thể được phép hoặc bị từ chối tiếp cận thông tin tùy theo những quy định của các tổ chức theo từng ngành nghề.
Những thành viên trong các tổ chức này sẽ được đào tạo về việc chia sẻ bí mật bảo mật bảo mật tài khoản bằng mật khẩu phù hợp. Cách bảo mật an ninh mạng tốt nhất là 2FA tức là sách thật hai yếu tố phân loại dữ liệu, mã hóa dữ liệu, xác minh sinh trắc học…
Tính trọn vẹn (integrity)
Nhằm đảm bảo dữ liệu trong hệ thống mang tính nhất quán, được xác minh, chính xác và có độ tin cậy cao. Nếu không được phép thì các dữ liệu trên hệ thống không thể bị thay đổi, thay thế, xóa hoặc truy cập trái phép.
Vì vậy việc theo dõi các quyền của tệp và quyền truy cập của người dùng mới được thiết lập. Điều quan trọng nhất trong quá trình thực hiện toàn vẹn cho hệ thống đó chính là việc sao lưu dữ liệu an toàn. Trong đó việc sao lưu đám mây (icloud) được đánh giá là đáng tin cậy nhất hiện nay.
Tính khả dụng (availability)
Các thành phần quan trọng như phần cứng mạng phần mềm thiết bị đều phải được nâng cấp và bảo trì. Để có thể cung cấp các chức năng hoạt động và truy cập dữ liệu không bị gián đoạn. Đặc biệt là việc bổ sung thêm các tiện ích như tường lửa, máy chủ proxy, giải pháp sao lưu, kế hoạch khôi phục nhằm ngăn ngừa các mối đe dọa mạng.
11 mối đe dọa an ninh mạng thường thấy nhất hiện nay
Đó là những mối đe dọa ảnh hưởng và gây hậu quả nghiêm trọng nếu người dùng yêu internet thiếu kiểm soát trong việc bảo vệ an ninh mạng. Ngày nay tội phạm mạng rất tinh vi và sử dụng nhiều chiến thuật để dụ người dùng internet lừa đảo hay xâm nhập hệ thống máy tính bất hợp pháp.
Virus máy tính
Một trong những mối đe dọa lớn nhất về an ninh mạng đó chính là virus máy tính. Đó là những đoạn mã độc được người dùng tải về cùng với các tệp tin khác. Những loại virus tải vào thiết bị sử dụng mạng internet sẽ tạo điều kiện cho các hacker dễ dàng xâm nhập vào tài khoản của người dùng. Để thực hiện việc đánh cắp thông tin, xâm nhập bất hợp pháp vào các hệ thống dữ liệu…
DDoS – Tấn công từ chối dịch vụ phân tán
Một yếu tố khác đe dọa an ninh mạng là việc gián đoạn lưu lượng truy cập web bình thường. Sau đó sẽ đưa một trang web ngoại tuyến vào trong hệ thống dữ liệu để thực hiện xử lý những yêu cầu riêng của các hacker, tin tặc…
Phần mềm độc hại – Malware
Bên cạnh những phần mềm ứng dụng trên mạng internet thì phần mềm độc hại được tạo ra để gây hại cho máy tính. Loại phần mềm độc hại này nguy hiểm hơn nhiều so với virus, bởi vì nó bao gồm cả virus, phần mềm gián điệp, kỹ thuật worm, trojan.
Worm
Đây không phải là một trò chơi mà nó là một mối đe dọa an ninh mạng tương tự như là virus máy tính. Worm được tạo ra với cách thức hoạt động như virus nhưng không cần phải đính kèm các tệp tin khác phải về thiết bị. Worm có khả năng tìm kiếm các lỗ hổng trên máy tính và báo cáo lại cho các hacker để thực hiện các hành động tương ứng.
Trojan
Thêm một loại phần mềm độc hại được ngụy trang bằng hình thức phần mềm hợp pháp. Khi người dùng tải phần mềm về thiết bị dưới dạng các chương trình diệt virus trojan sẽ hoạt động gây độc hại cho thiết bị khi được cài đặt và chạy chương trình.
Kỹ thuật xã hội
Một mối đe dọa an ninh mạng sử dụng để đánh lừa và thao túng người dùng Internet. Sau đó lấy thông tin và quyền truy cập vào máy tính của họ bằng cách là liên kết độc hại hoặc thực hiện quyền truy cập vào máy tính. Hầu hết các tổ chức đều phải cảnh giác với việc đe dọa an ninh mạng bằng kỹ thuật xã hội.
Lừa đảo trên mạng internet
Bằng cách lấy cắp thông tin nhạy cảm bí mật của người dùng để đe dọa, lừa đảo về tiền bạc. Hình thức đe dọa an ninh mạng này ngày càng phổ biến và biến tấu nhiều dạng khác nhau khiến người dùng internet không phân biệt được.
Phần mềm gián điệp
Đây cũng là một loại phần mềm khá nguy hiểm khi chúng có khả năng giám sát các hoạt động của máy tính rồi thu thập thông tin cá nhân của người dùng. Vì vậy người dùng Internet nên lưu ý đến việc cài đặt vào thiết bị các liên kết, phần mềm hoặc tệp đính kèm độc hại có chứa phần mềm gián điệp hay phần mềm quảng cáo.
Ransomware
Đây là một loại đe dọa an ninh mạng nguy hiểm nhất vì có tốc độ phát triển rất nhanh. Người dùng internet sẽ bị mã hóa các dữ liệu bằng loại phần mềm độc hại này khi không thể truy cập được, chúng sẽ yêu cầu trả tiền chuộc Tuy nhiên việc khôi phục dữ liệu được mã hóa không đảm bảo hoạt động như bình thường.
MITM (Man in the middle)
Đây là loại tội phạm trung gian giữa người dùng và máy chủ xuất hiện trong quá trình chuyển đổi thông tin. Khi người dùng Internet vô tình chuyển thông tin qua hacker sẽ bị đe dọa an ninh mạng đến hệ thống dữ liệu của mình.
Sql injection
Một trong những mối đe dọa nguy hiểm nhất đó là việc các hacker chèn mã độc hại vào máy chủ. Chúng sử dụng các loại ngôn ngữ truy vấn các cấu trúc để phát hiện ra các lỗ hổng bảo mật. Lúc này các hacker sẽ tấn công để buộc máy chủ cung cấp quyền truy cập hoặc sửa đổi dữ liệu.
Vai trò quan trọng của an ninh mạng máy tính trong thời đại ngày nay
Để bảo vệ các dữ liệu nhạy cảm và các phần mềm của hệ thống nói chung và máy tính nói riêng khỏi các cuộc tấn công mạng của các hacker với ý đồ xấu. Mục đích tấn công mạng của các hacker chủ yếu để khai thác tài nguyên truy cập trái phép vào hệ thống và moi tiền.
Trong thời kỳ mạng máy tính sơ khai người ta sử dụng mật khẩu để bảo vệ cho mạng máy tính. Tuy nhiên những dữ liệu cá nhân vẫn đối mặt với nhiều mối nguy hiểm. Đó là sự tấn công của các tin tặc, các tổ chức hacker chuyên nghiệp luôn ở mức cao nhất mọi thời đại.
Nhằm đe dọa đến các hệ thống bảo mật như xâm nhập bất hợp pháp, giành quyền truy cập vào hệ thống máy tính để theo dõi và giám sát hoạt động của các tổ chức, cá nhân. Từ đó các hacker này tạo nên nhiều phi vụ lừa đảo trên mạng internet khi người dùng mất cảnh giác.
Bảo vệ danh tiếng và hình ảnh của các công ty, doanh nghiệp
Hầu hết các doanh nghiệp và công ty đều chi trả cho việc bảo vệ dữ liệu và mạng máy tính của các tổ chức kinh doanh, sản xuất. Đồng thời chính phủ các nước cũng ban hành luật về quyền riêng tư, xử phạt thật nặng nếu các công ty để lộ dữ liệu của người dùng do thiếu trách nhiệm.
Bảo vệ quyền lợi tài chính
Trong trường hợp các công ty xí nghiệp bị tấn công mạng có thể gây bất lợi. Nhất là các trường hợp xâm nhập bởi các hacker là tội phạm tài chính. Tuy nhiên người dùng internet trên toàn cầu đừng nghĩ rằng mục đích của cách tin tặc là tài chính mà mục đích của chúng còn có thể là chính trị, đạo đức xã hội hoặc trí tuệ.
Mối đe dọa an ninh mạng cho các tổ chức kinh tế, người dùng internet
Thật sự việc bảo mật dữ liệu máy tính không chỉ cần thiết đối với các tổ chức kinh doanh hay các cơ quan chính phủ mà an ninh mạng cũng thực sự quan trọng đối với các cá nhân là người dùng internet trên toàn cầu.
Cùng với sự phát triển của các ứng dụng mạng xã hội như Facebook, Instagram, Twitter… và công nghệ kinh doanh online phổ biến như hiện nay thì vấn đề an ninh mạng vô cùng cấp thiết. Bởi vì bạn thường xuyên sử dụng các thiết bị kỹ thuật số như máy tính, điện thoại di động, máy tính bảng… vốn chứa rất nhiều thông tin cá nhân.
Đây là một trong những nơi tìm ẩn những mối nguy hiểm khi những kẻ hacker kỹ thuật số sử dụng chính những thông tin này để làm mồi nhử người thân, bạn bè của bạn vào các vụ lừa đảo.
Liệt kê các yếu tố ảnh hưởng do vi phạm bảo mật trên mạng internet
Hầu hết mọi thông tin của người dùng Internet đều có thể bị ảnh hưởng nếu vi phạm bảo mật xảy ra ngay trên tài khoản của người dùng. Bạn có thể điểm danh lại những thông tin cá nhân mình đã cập nhật khi mua bán hàng online hay trao đổi liên quan đến:
- Các tài khoản ngân hàng, các khoản vay, hình ảnh của phiếu lương, giao dịch ngân hàng.
- Cơ sở dữ liệu liên quan đến an sinh xã hội, giấy phép kinh doanh, hồ sơ thuế…
- Các loại email, tin nhắn văn bản, cuộc gọi video…
- Các loại thiết bị, hồ sơ y tế, sổ khám bệnh…
- Các loại điểm số, học bạ, thông tin của học sinh, sinh viên…
Làm gì để thực hiện an ninh mạng tốt nhất?
Người dùng Internet nên nắm bắt những kiến thức về việc bảo vệ mạng được an toàn. Một trong những yếu tố quan trọng nhất của an ninh mạng là:
Bảo mật các ứng dụng tải về thiết bị
Hầu hết các ứng dụng trang web để có thể gây ra nhiều rắc rối và là nơi để cho các tội phạm mạng tấn công vào các lỗ hổng của nó. Vì vậy những cá nhân hay tổ chức hoạt động kinh doanh trực tuyến phải đảm bảo an ninh mạng, để bảo vệ thông tin của khách hàng tài chính và thông tin cá nhân của chính họ.
Bằng cách sử dụng phần mềm anti-virus giúp cho người dùng phát hiện và tiêu diệt các mối đe dọa an ninh mạng nhanh nhất. Tuy nhiên người dùng phải nhớ cập nhật những phiên bản mới để bảo vệ hệ thống dữ liệu của mình tốt nhất.
Cập nhật các ứng dụng và hệ điều hành mới nhất
Cũng là một quá trình bảo vệ máy chủ và giải quyết các vấn đề xảy ra trong các server, máy chủ, thiết bị và dịch vụ internet. Người dùng Internet có thể thực hiện an ninh mạng bằng cách sử dụng tính năng toàn vẹn và tính khả dụng của dữ liệu trên mạng.
Bảo mật hoạt động bằng mật khẩu mạnh
Hầu hết các tổ chức tài chính, kinh tế, giáo dục, khoa học đều thực hiện tính năng an ninh mạng. Đây là tính năng an ninh mạng quan trọng trong việc theo dõi các tài khoản tương tác để xác định các lỗ hổng. Việc sử dụng mật khẩu mạnh đầy đủ các yếu tố về chữ, số và ký tự đặc biệt giúp cho người dùng có thể bảo vệ hệ thống dữ liệu tốt nhất.
Sử dụng các biện pháp an toàn mạng
Để thực hiện các chiến lược an ninh mạng thì các công ty, cá nhân phải biết các biện pháp cần được thực hiện và phát hiện các mối đe dọa an ninh mạng sắp xảy ra. Tuyệt đối không mở những email có nguồn không xác định.
Nhằm hạn chế việc tải các phần mềm độc hại xâm nhập vào máy tính. Không click vào bất kỳ đường link liên kết từ các email hoặc trang web không rõ nguồn gốc. Hạn chế sử dụng wifi miễn phí nơi công cộng tạo điều kiện cho việc tấn công giữa MINT.
Đầu tư thực hiện an ninh mạng
Đây là một trong những đặc điểm quan trọng nhất của quá trình đảm bảo an ninh mạng. Vì vậy các quản lý của các tổ chức kinh tế cần lựa chọn đầu tư vào việc quản trị mạng máy tính. Chẳng hạn như việc thuê những người có trình độ, có nguồn lực và công nghệ an ninh mạng phù hợp.
Lời kết
An ninh mạng là gì, một trong những vấn đề nóng bỏng và phổ biến nhất hiện nay khi công nghệ kỹ thuật số ngày càng phát triển với tốc độ nhanh chóng phủ sóng toàn cầu. Vì vậy người dùng Internet muốn thực hiện việc an ninh mạng tốt nhất là tham gia các khóa học tìm hiểu về an ninh mạng và cách đối phó với tội phạm mạng ngày nay một cách hiệu quả nhất.
